Crawl là gì? Thông tin cần biết về Web Crawler 2024

Hoàng Nghĩa Hoàng Nghĩa |

10:00 27/05/2024

Bạn có bao giờ thắc mắc tại sao một số website luôn xuất hiện ở vị trí đầu tiên trên trang kết quả tìm kiếm, trong khi trang web của bạn lại chật vật để chen chân vào trang hai? Bí mật nằm ở “crawl” – quá trình thu thập thông tin website của các công cụ tìm kiếm. Bài viết này sẽ giúp bạn giải đáp crawl là gì và những thông tin có liên quan. Theo dõi ngay nội dung sau đây cùng GYB.

Crawl là thuật ngữ dùng để chỉ hành động thu thập thông tin hay dữ liệu từ môi trường internet. Hành động này được thực hiện bởi các bot từ những công cụ tìm kiếm như Google, Bing,… Nội dung chính được thu thập từ các trang web như bài viết, hình ảnh, video,… nên còn được gọi là crawl web. Mục đích của các công cụ tìm kiếm là để đánh chỉ mục, phục vụ công tác xếp hạng.

Crawl web đóng vai trò quan trọng vì nó sắp xếp một lượng thông tin khổng lồ để trả lời những câu hỏi từ người dùng. Với số lượng website lên đến hàng tỷ và không ngừng tăng lên mỗi ngày, lượng thông tin là vô tận. Khi bạn tìm một từ khóa trên Google, ví dụ “crawl data là gì” thông tin trả về rất nhiều, lên đến hơn 100.000 kết quả.

Crawl là gì? Tại sao Crawl web quan trọng?
Có đến hơn 100.000 kết quả cần được thu thập dữ liệu và xếp hạng

Crawl dữ liệu giúp các công cụ như Google thu thập và phân tích thông tin từ các trang web. Dựa trên những thuật toán sắp xếp, Google sẽ xếp hạng website để đưa ra câu trả lời tốt nhất cho mọi tìm kiếm. Nhờ đó, những câu hỏi của người dùng như crawl là gì sẽ được giải đáp một cách nhanh chóng và chính xác. Đối với người làm SEO và Marketing, website được đánh chỉ mục mới có thể xếp hạng và mang lại lưu lượng truy cập.

Web Crawler hay còn gọi là trình thu thập dữ liệu trang web. Ngoài ra, còn có nhiều cách gọi khác như bot hay spiders. Mục đích của các spiders này là thu thập và đánh chỉ mục (index) nội dung trên Internet. Chúng hoạt động một cách hệ thống bởi các công cụ tìm kiếm.

Web Crawler là gì? Tại sao được gọi là spiders?
Những con robot thu thập dữ liệu của Google được ví như nhện

Sở dĩ Web Crawler có tên gọi là spiders (những con nhện) là vì cách chúng hoạt động trên internet. Nếu chúng ta xem mạng lưới các website trên hệ thống World Wide Web (www) là một mạng nhện, thì Web Crawler sẽ di chuyển qua lại giữa các trang web để tìm nạp dữ liệu giống như một con nhện.

Vì tầm quan trọng của việc crawl dữ liệu nên các yếu tố ảnh hưởng luôn là chủ đề được quan tâm. Phần đông những người tìm hiểu crawl là gì đang gặp các vấn đề với việc index nội dung website. Trên thực tế, có nhiều yếu tố tác động đến Web Crawler, cụ thể:

Tên miền (domain): Tên miền hay domain được xem như cách thể hiện nội dung chính của website. Thuật toán Panda đã góp phần gia tăng tầm quan trọng của tên miền. Nếu có thể, bạn hãy chọn domain có chứa từ khóa hoặc liên quan đến nội dung chính của website.

Liên kết ngược (backlink): Liên kết hay backlink chính là sợi dây liên kết giữa các trang web. Backlink sẽ hướng dẫn Web Crawler di chuyển đến các trang web để thu thập dữ liệu. Google cũng xem việc một trang web có nhiều backlink là ưu điểm. Điều đó thể hiện sự chất lượng, uy tín và thu hút của trang web đó với các website khác.

Liên kết nội bộ (internal link): Liên kết nội bộ hay internal link giúp các bài viết trên cùng một trang web được kết nối với nhau. Internet crawler không chỉ đi đến các trang web mà còn qua lại giữa các nội dung trên cùng một trang. Ngoài ra, internal link còn giúp điều hướng người dùng, tăng thời gian onsite, giảm tỷ lệ thoát trang.

Những yếu tố ảnh hưởng đến Web Crawler
Internal Link là một trong những yếu tố ảnh hưởng đến Web Crawler

Sơ đồ trang web (XML Sitemap): XML Sitemap có vai trò như một bảng thông báo về các URL trên website cho các công cụ tìm kiếm. Chẳng hạn như Google sẽ dựa vào Sitemap để lập chỉ mục cho tất cả liên kết. XML Sitemap được tạo miễn phí và rất nhanh nên bạn đừng bao giờ bỏ qua.

Đường dẫn (URL): Việc tối ưu đường dẫn cũng giống như tên miền. Bạn nên viết đường dẫn ngắn gọn và sử dụng từ khóa chính hoặc phụ. Bạn cần tránh dùng URL quá dài và có thể gây khó hiểu.

Các thẻ meta (Meta tags): Meta là các thẻ xuất hiện trong HTML để cung cấp dữ liệu có cấu trúc cho một trang web. Nói cách khác, các thẻ meta giúp công cụ tìm kiếm hiểu rõ hơn về website.

Các lỗi kỹ thuật SEO (Technical SEO): Những lỗi kỹ thuật như trùng lặp nội dung (duplicate content), nội dung mỏng (thin content), chuyển hướng (301 redirect),…. có thể ảnh hưởng đến việc crawl dữ liệu.

Những yếu tố ảnh hưởng đến Web Crawler
Nội dung mỏng hoặc trùng lặp cũng tác động đến Web Crawler

Bây giờ thì bạn đã biết crawl data là gì và những yếu tố ảnh hưởng đến crawl. Tuy nhiên, từng đó vẫn là chưa đủ để áp dụng vào thực tế. Bạn cần tìm hiểu về cách mà crawl hoạt động và các công cụ crawl thông dụng.

Crawl hoạt động dựa trên nguyên tắc của các công cụ tìm kiếm. Vì thế, những công cụ khác nhau sẽ có đôi chút khác biệt. Tuy nhiên, về bản chất, chúng vẫn phục vụ mục đích index nội dung và trải qua các bước cơ bản sau.

Quá trình tìm kiếm và chọn website để tải về của Web Crawler bao gồm:

  • Tìm kiếm những website cần thu thập thông tin : Dựa vào công cụ tìm kiếm hay các website bản tin, Web Crawler tìm những trang web cần thu thập.
  • Xem xét và đánh giá mức độ ưu tiên : Web Crawler sẽ dựa vào các yếu tố như mức độ tin cậy, phổ biến, thời gian cập nhật để đánh giá độ ưu tiên.
  • Kiểm tra độ sâu của trang web : Độ sâu của một website là số lượng liên kết cần thu thập dữ liệu. Việc đánh giá nhằm tránh tình trạng quá tải do các link rác.
  • Chọn các website để tải về : Trải qua các bước tìm kiếm, đánh giá và kiểm tra, Web Crawler sẽ chọn ra website để tải về.
  • Tải website về và lưu trữ thông tin : Website được chọn sẽ được tải về và lưu trữ dữ liệu như tiêu đề, mô tả, bài viết,….
  • Duy trì và cập nhật dữ liệu từ các website : Dữ liệu đã thu thập vẫn được cập nhật. Đồng thời, Web Crawler vẫn tiếp tục tìm kiếm các website mới.
Crawl hoạt động như thế nào?
Web Crawler kiểm tra độ sâu của website qua số lượng liên kết cần thu thập dữ liệu

Việc phân tích cấu trúc website được thực hiện như sau:

  • Tiến hành phân tích HTML của trang web : Việc phân tích HTML giúp Web Crawler nắm bắt các thông tin quan trọng như tiêu đề, liên kết, nội dung,…
  • Phân tích các tệp CSS của website : CSS được dùng để định dạng các phần tử trên trang web. Web Crawler sẽ dựa vào đó để xác định các đối tượng trên trang.
  • Phân tích cấu trúc JavaScript : Một số website dùng JavaScript để xây dựng tương tác. Hiểu được cấu trúc JavaScript giúp Web Crawler biết được cách vận hành của website.
  • Tìm kiếm và xác định mối liên kết giữa các website : Những liên kết đến các trang web khác giúp Web Crawler biết được các trang web liên quan.
  • Kiểm tra mức độ ưu tiên của các phần tử trong một website : Web Crawler sẽ thu thập dữ liệu dựa theo mức độ ưu tiên của các phần tử.
Crawl hoạt động như thế nào?
Web Crawler phân tích cấu trúc JavaScript để hiểu cách vận hành của trang web

Quá trình lưu trữ, phân tích dữ liệu thu thập được tiến hành với những khía cạnh sau:

  • Lưu trữ dữ liệu từ các website đã thu thập : Sau khi đã thu thập dữ liệu từ các website, Web Crawler sẽ lưu vào cơ sở dữ liệu.
  • Tiền xử lý hay xử lý dữ liệu giai đoạn đầu : Các dữ liệu thu thập được sẽ trải qua bước đầu xử lý. Mục tiêu là loại bỏ những dữ liệu trùng lặp hoặc không cần thiết.
  • Phân tích dữ liệu cơ bản : Phân tích cơ bản giúp lấy được các thông tin như tiêu đề, nội dung, liên kết,… của website. Web Crawler có thể kết hợp nhiều công cụ phân tích ngôn ngữ tự nhiên hay phân tích dữ liệu.
  • Trích xuất thông tin quan trọng từ dữ liệu : Sau khi phân tích, những nội dung quan trọng sẽ được trích xuất. Các thông tin này được lưu trữ và sử dụng cho các mục đích phù hợp.
  • Phân tích dữ liệu chuyên sâu : Cuối cùng, dữ liệu quan trọng sẽ được dùng để phân tích chuyên sâu. Bằng những phương pháp hiện đại, kết hợp học máy, trí tuệ nhân tạo để đưa ra phân tích, dự đoán hay kết quả.
Lưu trữ, phân tích dữ liệu thu thập
Web Crawler có thể kết hợp nhiều công cụ để phân tích dữ liệu cơ bản của website

Công cụ Crawl hay các bot từ những công cụ tìm kiếm đóng vai trò quan trọng. Chúng chính là những con nhện sẽ di chuyển qua trang web của bạn và thu thập dữ liệu. Có khá nhiều công cụ tìm kiếm nhưng phổ biến nhất hiện nay là Google, Bing và Yandex.

Hầu hết những người muốn biết crawl là gì đều đang đề cập đến Googlebot. Đây là spider của Google, công cụ tìm kiếm được dùng nhiều nhất thời điểm này. Googlebot ra đời với mục tiêu thu thập dữ liệu từ các trang web. Vai trò của Googlebot bao gồm:

  • Thu thập dữ liệu từ các trang web : Nếu trang web của bạn không được Googlebot tìm thấy thì nó sẽ không được xếp hạng. Bạn có thể kiểm tra tệp robot.txt thông qua công cụ Google Search Console.
  • Hỗ trợ công việc xếp hạng cho kết quả tìm kiếm : Googlebot góp phần giúp Google đánh giá và xếp hạng kết quả.
  • Duy trì, cập nhật và bổ sung các trang web mới : Những thay đổi trên các website hay những trang web mới sẽ được Googlebot cập nhật và bổ sung.
Công cụ Crawl thông dụng hiện nay
Googlebot với mục tiêu thu thập dữ liệu từ các website

Bingbot đến từ Bing, một công cụ tìm kiếm do ông lớn Microsoft cung cấp. Những hoạt động của Bingbot bao gồm:

  • Tiến hành thu thập dữ liệu từ các website trên internet : Bingbot theo dõi các website trên internet thông qua liên kết. Sau đó, Bingbot sẽ truy cập vào trang web và thu thập các thông tin như tiêu đề, nội dung, đường dẫn,…
  • Theo dõi và cập nhật những thay đổi vào cơ sở dữ liệu : Để đảm bảo thông tin luôn mới và chính xác, Bingbot sẽ quét thường xuyên. Bất cứ thay đổi nào sẽ được Bingbot cập nhật vào hệ thống cơ sở dữ liệu.
  • Xếp hạng cho các kết quả tìm kiếm : Dựa trên các thuật toán cực kỳ thông minh, Bingbot sẽ tiến hành sắp xếp các kết quả từ dữ liệu thu được.
Bingbot - Bing
Bingbot theo dõi và cập nhật những thay đổi vào cơ sở dữ liệu

Yandexbot đến từ Yandex, công cụ tìm kiếm cạnh tranh trực tiếp với Google và Bing. Yandexbot có những vai trò như:

  • Thu thập dữ liệu trên các website : Yandexbot sẽ tiến hành việc tìm kiếm và thu thập thông tin từ các trang web.
  • Cập nhật cơ sở dữ liệu khi có thay đổi : Những thông tin đã được Yandexbot thu thập sẽ được lưu vào cơ sở dữ liệu của hệ thống.
  • Xếp hạng kết quả dựa trên các thuật toán đánh giá : Từ các lưu trữ, hệ thống sẽ xếp hạng các kết quả dựa trên nhiều tiêu chí như mức độ phù hợp, uy tín, chất lượng, tối ưu SEO,…
Yandexbot - Yandex
Yandexbot cập nhật cơ sở dữ liệu khi có thay đổi

Bọ crawl trang web ảnh hưởng trực tiếp đến hoạt động SEO website. Vì crawl giúp các nội dung được đánh chỉ mục là tiền đề để xếp hạng trên trang tìm kiếm. Nếu trang web chặn crawl hoặc không được crawl thì sẽ không xuất hiện trong kết quả tìm kiếm. Vì thế, bạn phải thường xuyên kiểm tra khả năng crawl của website trong Search Console.

Bọ crawl trang web ảnh hưởng như thế nào đến SEO?
Các vấn đề crawl web có thể tìm thấy trong Search Console

Mỗi trang web đều có những thuộc tính riêng, tùy theo nhu cầu mà webmaster quyết định có cho phép truy cập hay không. Việc lập chỉ mục quá nhiều nội dung có thể gây lãng phí. Bên cạnh đó, một số nội dung có thể không cần được xếp hạng.

Ví dụ như các trang landing page dành riêng cho quảng cáo. Nhà quảng cáo muốn đo lường hiệu quả thường chặn crawler. Để làm điều đó có hai cách, bạn có thể thêm thẻ <meta name=”robots” content=”noindex”> hoặc “disallow” trang trong tệp robot.txt.

Scraping là thuật ngữ dùng để chỉ hành vi khai thác dữ liệu. Data Scraping, content scraping hay web scraping chỉ hành động tải xuống nội dung từ một website mà không được sự cho phép. Nói cách khác, Web Scraping thường dùng để nói về hành động đánh cắp dữ liệu từ một website.

Khác biệt lớn nhất giữa Web Scraping và Web Crawling là Crawler sẽ tuân theo chỉ dẫn trong tệp robot.txt còn Scraper thì không. Crawler chỉ thu thập dữ liệu với mục đích xếp hạng trong khi Scraper sẽ sử dụng dữ liệu cho những mục đích riêng. Data Crawling được dùng cho nhu cầu và những mục đích tốt.

Những câu hỏi thường gặp về Crawl
Web Scraping có thể tạo ra các vấn đề về bảo mật

Có nhiều công cụ tìm kiếm hiện đang hoạt động trên khắp thế giới. Tuy nhiên, phổ biến nhất hiện nay gồm có một vài “cái tên” dưới đây:

  • Google với Googlebot gồm có Googlebot Desktop dành cho tìm kiếm trên máy tính và Googlebot Mobile dành cho tìm kiếm trên các thiết bị di động.
  • Bing với Bingbot có cách hoạt động khá giống với Crawler của Google ngoài việc sử dụng các thuật toán riêng.
  • Yandex đến từ Nga với Yandex Bot cũng rất được ưa chuộng.
  • Baidu một công cụ tìm kiếm từ Trung Quốc sử dụng Baidu Spider để thu thập dữ liệu và xếp hạng.

Quản lý bot là vô cùng quan trọng với quá trình thu thập dữ liệu. Có nhiều yếu tố ảnh hưởng đến việc index của một trang web. Khi website bị mất index, các nội dung sẽ không được xếp hạng. Đồng thời, website sẽ bị hạ uy tín bởi các công cụ tìm kiếm làm ảnh hưởng thứ hạng của các nội dung đã xếp hạng.

Những câu hỏi thường gặp về Crawl
Việc kiểm soát bot đóng vai trò quan trọng

Ngoài ra, không chỉ có bot từ các công cụ tìm kiếm mà còn có những loại bot độc hại. Chúng được phát tán để nhằm những mục đích xấu như đánh cắp dữ liệu, hacker, tấn công các trang web,… Vì thế, bạn hãy cân nhắc khi quyết định cho phép bot truy cập vào các thuộc tính của website.

 

Hoàng Nghĩa

Hoàng Nghĩa

Tôi là Hoàng Nghĩa, hiện là CEO/Founder của GYB AGENCY, trải qua hơn 5 năm làm việc trong lĩnh vực Digital Marketing giúp tôi hiểu rõ bản chất và khó khăn trong của ngành. Chính vì thế, tôi mong muốn chia sẻ đến bạn đọc những kiến thức và kinh nghiệm của mình, hy vọng bài viết trên mang lại nhiều thông tin hữu ích cho bạn!

Kiến thức